تور جنگل ارسباران

تبریز مرکز استان آذربایجان شرقی است و یکی از کلان شهرهای ایران بوده که در طی تاریخ القاب زیادی به خود گرفته است.

از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به شهر اولین‌ها، شهر بدون گدا، پایتخت گردشگری اسلامی در سال ۲۰۱۸، امن‌ترین شهر ایران و دومین قطب صنعتی ایران اشاره کرد.

اقتصاد تبریز بر پایه‌ صنایع دستی و هنری، صنایع غذایی و صنایع تولیدی سنگین و سبک پایه‌گذاری شده‌است.

این شهر در زمان سلسله‌های خوارزمشاهیان، ایلخانیان، چوپانیان، جلایریان، اتابکان، قراقویونلوها، آق قویونلوها و صفویان پایتخت سیاسی ایران بوده‌است. تبریز در زمان قاجار نیز شهر ولی‌عهدنشین بود و نقش بسیار مهمی در دفاع مقابل روس‌ها و تحولات این منطقه ایفا کرده‌است.

 آثار و بناهای زیبای بسیاری در این شهر وجود دارد به گونه‌ای که اگر بخواهید از همه‌ی آن‌ها بازدید کنید باید چندین روز وقت بگذارید. با توجه به اینکه  تور تبریز آرند تور یک سفر سه و نیم روزه‌است متاسفانه ما فقط قادر به بازدید از چهار اثر تاریخی مشهور شهر تبریز هستیم و در طی بازدید از آن‌ها به منطقه‌ی ارسباران و قلعه بابک، جلفا، کلیسای سنت استپانوس و شهر تاریخی کندوان نیز خواهیم رفت. آرند تور در ادامه به معرفی چهار جاذبه‌ی گردشگری که در تور تبریز به بازدید از آن‌ها می‌روید، می پردازد.

 

1. ائل گلی در تور تبریز

ائل گلی یا شاه گلی یکی از مهم‌ترین گردشگاه‌های تبریز است که در زمان آق‌قویونلوها این مکان ساخته شد و در دوره‌ی صفویه گسترش یافت. ائل گلی در دوره‌ی صفویه بزرگترین منبع ذخیره‌ی آب برای آبیاری باغ‌های اطراف تبریز بود. در دوره‌ی قاجار اطراف ائل گلی را خیابان‌کشی کرده و درختان متنوع و گل‌های اطلسی و... در اطرافش کاشتند. شاه گلی در دوران پهلوی به شهرداری واگذار شد و تبدیل به یک گردشگاه عمومی برای عموم مردم شد.

امروزه ائل گلی یک مکان تفریحی است و با ساخت «هتل پارس ائل گلی» از لحاظ گردشگری به صورت جهانی شناخته‌شد.

دریاچه‌ی ائل گلی با 5500 مترمربع وسعت گنجایش 720000 مترمکعب آب دارد و آب آن از طریق رودخانه‌ی «لیقوان» تأمین می‌گردد. در میانه‌ی استخر یک عمارت کلاه‌فرنگی وجود دارد که به صورت شبه جزیره است و از ضلع جنوبی دریاچه تا مرکز آن و محل کاخ ائل گلی، خیابانی کشیده شده‌است.

عمارت ائل گلی به صورت هشت‌ضلعی است که در مرکز دریاچه این عمارت بنا شده‌است. این بنا یک عمارت خشتی است و در سال 1346 شهردار وقت عمارت پیشین را تخریب کرده و ساختمان دوطبقه‌ی کنونی را ساخته‌است.

عمارت ائل گلی

2. ارگ علیشاه در تور تبریز

ارگ علیشاه یا ارگ تبریز را می‌توان یکی از بزرگترین سازه‌های شهر تبریز دانست که در گذر زمان دستخوش حوادث مختلف شده است.

این بنای تاریخی که تقریبا در 700 سال پیش با هدف ساخت آرامگاهی بزرگ در صحن مسجد علیشاه شروع شد، با فرو ریختن سقف آن و مرگ علیشاه ساختش متوقف گشت.

ارگ تبریز در طی زمان شاهد اتفاق‌های بسیار متعددی بوده که هرکدام از آن‌ها باعث تخریب بخشی از آن شده و اینک تنها ایوان جنوبی آن باقی مانده‌است.

همان طور که اشاره شد، عظمت ارگ علیشاه، به‌گونه‌ای بوده که بازدیدکنندگان شهر تبریز می‌توانستند دیوارهای باقی‌مانده از آن را از دوردست مشاهده کنند.

نقل قول‌های متعددی از عظمت ارگ تبریز بیان شده و حتی اشاره به تونل‌های زیرزمینی طولانی شده‌است که در زیر بنا به صورت نقب ساخته شده‌اند. البته چنین تونل‌هایی امروزه وجود خارجی ندارد. این احتمال هم وجود دارد که در اثر گذر زمان تخریب شده‌باشند و اثری از آن‌ها نمانده است. ارگ علیشاه در تاریخ 15 دی 1310 به عنوان یکی از آثار ملی ایران‌ به ثبت رسیده‌است.

 

3. موزه آذربایجان در تور تبریز

دومین موزه‌ی باستان‌شناسی ایران و یکی از مهم‌ترین آن‌ها موزه آذربایجان است که در کنار «مسجد کبود» قرار گرفته‌است. «آندره گدار» نقشه‌ی این موزه را با الهام از معماری آذربایجان طراحی کرده و «اسماعیل دیباج» آن را ترسیم کرده‌است. در موزه آذربایجان شما شاهد آثار تاریخی پیش از اسلام و دوران اسلامی هستید.

 

4. مسجد کبود در تور تبریز

مسجد کبود یکی از آبی‌ترین مساجد دنیاست و به آن لقب «فیروزه‌ی اسلام» داده شده‌است. این بنا در قرن نهم هجری قمری در زمان سلطنت «جهانشاه» مقتدرترین حکمران سلسله قراقویونلو به دستور دختر جهانشاه، «صالحه خانم» ساخته شد.

مسجد کبود تنها اثر باقی مانده از دوره‌ی فرمانروایی قراقویونلوهاست و یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های گردشگری شهر تبریز است.

شکوه و عظمت و از همه مهم‌تر آرامش وصف‌ناپذیر این فضا شما را ساعت ‌ها جذب این معماری بسیار زیبا خواهد کرد. دلیل شهرت مسجد کبود، کاشی‌های آبی لاجوردی رنگ و خطوط عالی و طرح‌های بدیع هندسی و اسلیمی این بناست. مسجد کبود به مسجد شاه جهان، عمارت و مسجد مظفریه هم شهرت دارد.

 

پیاده‌روی در روستای صخره‌ای کندوان

کندوان یکی از سه روستای صخره‌ای جهان است  و تنها روستای صخره‌ای است که مردم در آن سکونت دارند. کندوان در دامنه‌ی کوه سهند در 18 کیلومتری شهر اسکو قرار گرفته و به دلیل شباهت شکل ظاهری‌اش به کندوی عسل، هزاران گردشگر از آن سالانه بازدید می‌کنند. روستای صخره‌ای کندوان در تاریخ 15 اردیبهشت 1376 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

در مورد پیشینه‌ی تاریخی روستای کندوان، آن را به قرن هفتم و برخی به پیش از اسلام نسبت می‌دهند.

قدم زدن در میان خانه‌هایی که به مانند کله قند هستند و بازدید از داخل خانه‌ها می‌تواند یک تجربه‌ی متفاوت باشد که قبلاً آن را تجربه نکرده‌اید.

مهمترین سوغاتی روستای کندوان، عسل این روستاست. محصولات دیگر که می‌توان به عنوان سوغات روستای کندوان خریداری کرد، عبارتند از: گردو، گیاهان دارویی، دوشاب (شیره انگور)، بادام و از صنایع دستی‌آن‌ها گلیم، جاجیم و روسری‌های کلاقه‌ای

 

جنگل ارسباران

یکی از زیباترین و بکرترین مناطق ایران جنگل‌های ارسباران است. این منطقه با 12 هزار کیلومتر وسعت به موزه‌ی حیات وحش ایران هم لقب گرفته‌است. بخشی از جنگل‌های ارسباران نزدیک به 70 هزار هکتار آن از طرف یونسکو به عنوان ذخیره‌گاه زیست کره معرفی شده‌است. اعطای این لقب باعث شد که توجه جهانگردان داخلی و خارجی به این منطقه بیشتر شود.

از نظر جغرافیایی گیاهی ارسباران محل برخورد سه اقلیم مختلف خزری، قفقازی و مدیترانه‌ای است. با توجه به این مسئله شکل ظاهری و توزیع پوشش گیاهی در ارسباران بسیار متنوع است. به طور مثال دامنه‌های جنوبی ارسباران پوشیده از مرتع، دامنه‌های شمالی و بین ارتفاعات ۸۰۰ متر تا حدود ۲۲۰ متر بخش جنگلی قرار گرفته و مناطقی با ارتفاع بین 800 تا 2200 متر به صورت مرتع است.

جنگل‌های ارسباران همان طور که قبلاً هم بدان اشاره شد به دلیل داشتن 220 گونه پرنده، ۳۸ گونه خزنده، پنج گونه دوزیست، ۴۸گونه پستاندار (نظیر کل و بز، گراز، خرس قهوه‌ای، گرگ، «وشق» (سیاه‌گوش) و «پلنگ») و ۲۲ گونه ماهی وجود دارد. در جنگل‌های ارسباران می توانید 15 درصد از گونه های گیاهی ایران و 1400 گونه گیاهی و قارچی را از نزدیک مشاهده کنید. این منطقه به دلیل آسیب‌پذیری زیادش، در سال‌های ۱۳۵۰ و ۱۳۵۲ شمسی به عنوان منطقه‌ی حفاظت شده اعلام شد و چندی پیش نیز به پارک ملی ارسباران ارتقاء یافت.

ارسباران علاوه بر غنا در گونه‌های گیاهی و جانوری، آثار تاریخی باستانی متعدد و چشمه‌های آبگرم نیز دارد.

از جمله آثار تاریخی متعددش می‌توان به مواردی همچون دژ «طوماسیاش»، «کلیسای نارینی» و «قلعه بابک» اشاره کرد.

چشمه‌های آب گرم و سرد ارسباران نیز یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری این منطقه است. تأسیس بزرگترین مرکز آب درمانی کشور کلیبر که در تیر ماه ۱۳۹۲ راه‌اندازی شد، یکی دیگر از عوامل جذب گردشگر به این منطقه است.

 

زمان سفر به ارسباران چه موقع است؟

هوای ارسباران همیشه خنک بوده و معمولاً ده درجه از تبریز کمتر است. بهترین زمان سفر به ارسباران اواخر اردیبهشت تا اواخر شهریور است.

 

قلعه بابک در تور جنگل‌های ارسباران

قلعه بابک یک دژ مستحکم که در دوران ساسانیان ساخته شده و نامش را از «بابک خرمدین» رهبر شجاع ایرانیان گرفته‌است. این دژ سنگی که در ارتفاع 2300 متری در بالای کوهی قرار دارد در فاصله‌ی سه کیلومتری از شهر کلیبر قرار گرفته‌است. برای رفتن به قلعه بابک در ابتدا باید کمی لندرورسواری کرده و بقیه مسیر را باید پیاده‌رویی کنید.

مسیر رسیدن به قلعه بابک کمی سخت باست و نیاز به صبر و حوصله‌ی فراوان دارد. اگر در لوازم سفرتان باتوم دارید، توصیه می‌شود برای رفتن به قلعه بابک از آن حتماً استفاده کنید.

پس از طی کردن مسیری طولانی به قلعه‌ بابک یا قلعه جمهور و یا بذ خواهید رسید. قلعه بابک در سه طبقه ساخته شده‌است که در تالار اصلی آن هفت اتاق وجود دارد و تمامی آن‌ها به دالان مرکزی راه دارند. وقتی به آخرین طبقه رسیدید، حتما یک عکس یادگاری از فضای مه آلود و فوق العاده با عظمت این منطقه بگیرید و این خاطره‌ی زیبا را ماندگار کنید. قلعه بابک در سال 1345 به عنوان یکی از آثار ملی به ثبت رسیده‌است.

 

جلفا در تور جنگل‌های ارسباران

جلفا، یکی از شهرهای مرزی ایران که در جوار دو کشور ارمنستان و آذربایجان قرار دارد. این شهر مرزی آب و هوای کوهستانی و سرد دارد. شهر مرزی جلفا، دارای جاذبه‌های طبیعی و تاریخی است. مسافران علاوه بر بازدید از جاذبه‌های گردشگری برای خرید نیز به شهر جلفا سفر می‌کنند. یکی از جاذبه‌های گردشگری جلفا، جاده‌ی مرزی بی‌نهایت زیبای ارس جلفاست که در امتداد رودخانه‌ی ارس قرار دارد و از منطقه‌ی ارسباران شروع شده و به جلفا ختم می‌یابد. در مسیر پر پیچ و خم این جاده شما در یک سو درختان سربه فلک کشیده و کوه‌های استوار و سرسبز را تماشا می‌کنید و در سمت دیگر رودخانه‌ی ارس و خانه‌های روستاییان قرار دارد. توصیه می‌شود، تماشای این منطقه‌ی بی‌نظیر را از دست ندهید.

 

رود ارس در تور جنگل‌های ارسباران

 یکی دیگر از جاذبه‌های منطقه ارسباران رود ارس است. این رود در خط مرزی ایران و آذربایجان و ترکیه قرار دارد. ارس را در زبان ترکی بدان «آراز» می‌گویند. این رودخانه‌ی عظیم، از کوه‌های ترکیه سرچشمه گرفته و به مرز ایران و ارمنستان می رسد. رود ارس نه تنها یکی از جاذبه‌های گردشگری این منطقه است بلکه می‌توان از نظر صید ماهی در این منطقه هم از رودخانه‌ی ارس نام برد.

 

کلیسای سنت استپانوس در تور جنگل‌های ارسباران

در میان درختان و دره‌ای سرسبز، کلیسای سنت استپانوس زیبا و باشکوه سنگی ساخته شده‌است. نمای این کلیسا به صورت استوانه‌ای است و یک گنبد مخروطی شکل هم در قسمت بالای کلیسا قرار دارد. معماری کلیسای سنت استپانوس تلفیقی از معماری اورارتویی، اشکانی و رومی است. این کلیسا در ابعاد 15 در 22 متر با دو در ورودی ساخته شده‌است. کلیسای سنت استپانوس دومین کلیسای مهم ارمنی‌هاست که پس از «قره کلیسا» در رتبه‌ی دوم قرار گرفته‌است. این کلیسا در قرن نهم میلادی ساخته شده و به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

یکی از افتخارات در منطقه‌ی آذربایجان ثبت سه کلیسای سنت استپانوس، قره کلیسا و کلیسای زور زور در فهرست جهانی یونسکو است که در سال 1386 این اتفاق افتاده‌است.

 

از تبریز سوغاتی چی بخریم؟

سوغات شهر تبریز بسیار متنوع و گسترده است. یکی از سوغات بی‌نهایت زیبای تبریز،  فرش‌های تبریزی است که در کیفیت شهرتی جهانی دارند و به ثبت ملی رسیده‌اند. چرم تبریز نیز از دیگر سوغاتی‌های درجه یک این منطقه است.

صنایع دستی تبریز بسیار گسترده و متنوع هستند. صنایع دستی همچون سفال‌گری، سوزن دوزی، گلیم بافی، منبت‌کاری و قلم زنی روی مس نیز ازجمله سوغاتی‌های این منطقه‌اند.

شیرینی‌های تبریز که در خوشمزگی و کیفیت حرف اول را در ایران می‌زنند. شیرینی‌هایی همچون قرابیه که در واقع اصلی‌ترین سوغات تبریز است، نوقا نیز که به تازگی به ثبت جهانی رسیده، آجیل تبریز، اریس، پشمک، باسلوق و خشکبار تبریز و..همگی از خوراکی‌های سنتی و خوشمزه‌ این شهر و دیار هستند. از غذاهای سنتی و خوشمزه‌ی این شهر می‌توان به کوفته تبریزی، دلمه‌ی برگ مو، انواع کوکو و انواع آش‌ها اشاره کرد.