طبس، سرزمین شالیزارهای برنج و نخلستان های خرما!
میدانید بزرگترین شهرستان ایران کجاست؟ عروس کویر ایران لقب کدام شهرستان است؟ طبس، بهشت زمین شناسی ایران با طبیعت بینظیرش زبانزد گردشگران است.
اگر به دنبال طبیعتی خاص و پر از تضاد هستید، به طبس سفر کنید. این سرزمین، طبیعتی منحصر به فرد دارد. وجود پلیکانها در شهری که پرتقالها زیر درختان خرما جا خوش کردهاند، بوی شالیزارهای برنج از کوی و برزن، شما را سرمست میکند، چشمههای آب گرمی که در مناطق کویری طبس میجوشند، همگی، بخشی از شگفتیهای این شهر کویری هستند.
ما در وبلاگ آرندتور قصد داریم امروز به طبس، عروس کویرهای ایران سفر کنیم و در مورد موقعیت جغرافیایی طبس، جاهای دیدنی طبس، وجه تسمیه نام طبس، سوغاتیهای طبس با شما صحبت کنیم. پس همراه ما باشید.
معرفی طبس
طبس یک شهر تاریخی و دیدنی است که در خراسان جنوبی قرار دارد. جاهای دیدنی طبس، بسیار متنوع هستند. همین امر، سبب شده تا طبس مبدل به یکی از مقاصد محبوب گردشگران در فصلهای پاییز و زمستان شود. این شهر پیش از سال 1391 متعلق به استان یزد بود. البته قبل از آن، در سال 1380، شهر طبس متعلق به استان پهناور خراسان بود. فاصله طبس تا یزد حدود 365 کیلومتر و با مشهد چیزی حدود 540 کیلومتر برآورد شدهاست.
طبس، دارای معادن زغال سنگ بسیار غنی است و همین امر سبب شده تا طبس در گروه، غنیترین مناطق کشور به لحاظ ثروت ملی قرار بگیرد. وجود زغال سنگ در منطقه، حکایت از جنگلهای انبوه و دریاچههای بزرگ در گذشتههای دور بودهاست.
طبس زیباترین شهر کویری ایران است که به آن عروس کویر ایران نیز میگویند.
وجه تسمیه نام طبس
طبس «تبس» ترکیبی از دو واژه «تب» که در فارسی به معنای حرارت و داغی است. «طبس» به معنای بسی داغ، است. البته عدهای نام طبس، را به زبان سلوکیان نسبت دادهاند. ناصرخسرو، شاعر نامدار ایران، در سفرنامه اش این شهر را «طبس گیلکی» خواندهاست.
قدمت شهر طبس به دوره عیلامی بر میگردد. این شهر در زمان عیلامیان، هخامنشیان، ساسانیان، سلوکیان، اشکانیان،، دوران خلافت اسلامی، اسماعیلیان، تیموریان، مغول، زندیه، قاجاریه و پهلوی حضور داشتهاست.
جاهای دیدنی طبس
طبس اقلیم بسیار متنوعی دارد و تقریبا همه نوع آب و هوا را در آن، میتوان مشاهده کرد. وجود شالیزارهای برنج زیر درختان خرما، حکایت از تنوع آب و هوایی منطقه دارد. با ما همراه باشید تا با جاهای دیدنی، طبس بیشتر آشنا شوید:
1.باغ گلشن طبس
باغ گلشن، باغی چهارگوش در دل کویر است که سرسبزی و وجود آب جاری دائمی از ویژگیهای بارز آن است! این باغ توسط «امیرحسین خان» سومین حاکم طبس که به وسیلهی نادرشاه، منصوب شده بود، ساخته شد. باغ گلشن طبس، تنوع گونههای گیاهی بسیار بالایی دارد و در آن انواع گیاهان زینتی و درختانی همچون نخل، چنار، کاج، پرتقال، انگور و... وجود دارند.
باغ گلشن طبس، یکی از باغهای نادر ایرانی است که آب جاری بیوقفه در آن جریان دارد.
2.دره کال جنی طبس
دره کال جنی همانطور که از نامش پیداست، به اعتقاد بومیان منطقه، محل زندگی جنها بوده و به تنهایی نباید آنجا رفت. کال جنی یکی از جاهای دیدنی طبس است که شباهت بسیاری به «گرندکانیون» آمریکا دارد. کال جنی یک دره خاموش، خنک و آبدار است که در نزدیکی روستای «ازمیغان» قرار دارد.
قدمت دره کال جنی، به دوره ساسانیان بر میگردد. دیوارههای این درهی وهم آلود، در اثر فرسایش خاک و سیلابهای متعدد به وجود آمدهاند و در بعضی قسمتها به قدری بهم نزدیک هستند که آسمان را نمیتوان مشاهده کرد. در روی این دیوارها، دخمهها و تونلهای قدیمی وجود دارد که قدمت آنها به دوره ساسانیان بر میگردد.
دره کالجنی طبس گاهی شکل U و گاهی شکل V به خود میگیرد.
3.روستای ازمیغان
روستای ازمیغان، به دلیل شالیزارهای برنج و نخلستانهای خرما در بین گردشگران شهرت دارد. این روستا یکی از زیباترین مناطق گردشگری طبس است که در 40 کیلومتری آن قرار دارد و شغل اهالی روستا کشاورزی و دامپروری است. این روستا دارای آب دائمی است و آب ازمیغان برای مصارف کشاورزی و باغداری مصرف میشود.
درختان خرمای روستای ازمیغان طبس، به صورت ردیفی و منظم نیستند. بلکه به صورت گروهی 5-4 تایی روییدهاند. این درختان به صورت خودرو سبز شدهاند.
4.روستای خرو طبس
روستای خرو طبس، روستایی کوهستانی است که دارای باغهای میوه متنوع همچون زردآلو، آلو، آلبالو، گیلاس، گردو و بادام است. در این منطقه، سروی 25 متری با قدمت چندین هزارساله وجود دارد که به عنوان اثر ملی شناخته شدهاست. در روستای خرو، قلعهای وجود دارد که به آن قلعه خرو یا قلعه اسماعیلیه میگویند. این قلعه در دوره صفویه ساخته شدهاست.
قلعه اسماعیلیه خرو، یک اثر ثبت شده در فهرست ملی است.
5.تنگه مرتضی علی
تنگه مرتضی علی، یکی از خوش آب و هواترین و بهترین جاهای دیدنی طبس است که در 27 کیلومتری آن قرار دارد. تنگه مرتضی علی، یک چشمه آبگرم است که در آن شما میتوانید همنشینی آب گرم و سرد را در کنار یکدیگر کاملاً احساس کنید. برای درک این تفاوت کافی است پایتان را در آب رودخانه بگذارید. آب گرم و سرد به موازات هم در یک دره قرار دارند.
پدیده ای عجیب و غیرمنتظره که در کمتر جایی میتوان آن را مشاهده کرد. تفاوت آب گرم و سرد، چشمه مرتضی علی، در بعضی جاها به 10 درجه میرسد.
اگر در فصل بهار در این مسیر حرکت کنید، احتمالا ترجیح میدهید در آب سرد این منطقه راه بروید و اگر در پاییز به این منطقه سفر کردید، لذت رودخانهنوردی در آب گرم این تنگه را فراموش نخواهید کرد!
در طی رودخانه نوردی قبرهای بسیار قدیمی در دیوارههای تنگه مرتضی علی، میبینید که متعلق به زرتشتیان هستند.
6.طاق شاه عباسی
طاق شاه عباسی، در نزدیکی روستای خرو، تنها در فاصلهی 27 کیلومتری شهر طبس قرار دارد. این طاق، در جهان، به عنوان قدیمیترین و بزرگترین، سد جهان شهرت دارد. سد شاه عباسی در دوره صفویه ساخته شده و قدمتی 700 ساله دارد. طاق شاه عباسی به مدت 550 سال، بلندترین سد جهان بودهاست. سد شاه عباسی با وجود تاج یک متریاش، به عنوان نازکترین سد جهان نیز، شناخته شدهاست.
یکی از بی نظیرترین بناهای ساخته شده در گذشتهی دور که نشان از خلاقیت بالای ایرانیان دارد، طاق یا سد شاه عباسی است.
7.دژ افسانهای طبس
دژ افسانهای طبس که به ارگ طبس نیز شهرت دارد، کهنترین دژ افسانهای طبس است که قدمت آن به هزار سال قبل بر میگردد. به آن، کهن دژ نیز میگفتند.
این ارگ علاوه بر اینکه، در طول تاریخ شاهد اتفاقهای مختلف بوده، محل زندگی شاعر نامدار ایران، ناصر خسرو قبادیانی نیز، بودهاست. این شاعر نامدار، 17 شبانه روز، در دژ افسانهای طبس زندگی میکردهاست. کهن دژ طبس، در دورههای مختلف، ضامن امنیت و آرامش شهر بوده و بارها مورد مرمت قرار گرفتهاست.
ارگ طبس به کهن دژ و ارگ کهن شهرت دارد. بنایی هزار ساله که بخش بزرگی از آن در زلزله سال 1357 از بین رفت.
8.روستای تاریخی اصفهک
روستای اصفهک در 38 کیلومتری شرق شهر طبس قرار دارد. این روستا آب و هوای معتدل و خنکی دارد. پوشش گیاهی این منطقه بسیار متنوع است. در روستای اصفهک شما شاهد درختان نارنج و خرما در کنار زمینهای کشت زعفران و پونه هستید. علاوه براین، یکی از رصدخانههای کویری در روستای اصفهک قرار دارد.
آب و هوای روستای اصفهک طبس به نسبت شهرهای اطرافش، خنک و معتدل است.
9.کویر حلوان
یکی از کویرهای زیبا که در 80 کیلومتری شهر طبس و در نزدیکی روستایی هم نام با خودش قرار دارد، کویر حلوان است. این کویر به وسعت 750 کیلومتر، در سال 1397 در فهرست آثار طبیعی-ملی ایران به ثبت رسید.
10.غار حلوان طبس
غار حلوان، یکی دیگر از جاهای دیدنی طبس است که در 75 کیلومتری طبس در روستای حلوان قرار دارد. عمر سنگهای غار حلوان، به 160 میلیون سال پیش یعنی دوره ژوراسیک میانی بر میگردد.
در غار حلوان بقایای زیادی از استخوان حیوانهایی همچون گوسفند، شتر، الاغ و پرندگان پیدا شده که نشان دهنده این است که شاید غار حلوان پناهگاه حیوانات درنده بودهاست.
سوغاتیهای طبس
سوغاتیهای طبس بسیار متنوع هستند. از صنایع دستی گرفته تا انواع شیرینی را میتوان به عنوان سوغاتی طبس در نظر گرفت و از این شهر کویری به یادگار برد. در این قسمت به صورت مختصر، سوغاتیهای شهر طبس را معرفی خواهیم کرد:
-
صنایع دستی
صنایع دستی یک یادگاری ماندگار است که میتوان همیشه آن را نگه داشت و از طرفی دیگر با هنر دست مردمان شهرهای مختلف ایران نیز آشنا شد. صنایع دستی مشهور طبس عبارتند از:
- ظروف مسی با طرح نخل و پلیکان
- فرش دستباف ابریشمی
- گیوه بافی
- حصیرهای بافته شده از برگهای نخل
- ظروف قلم زنی
-
شیرینیهای طبس
اگر به طبس سفر کردید بخش سوغاتیهای شیرین و خوشمزه شهر را فرامش نکنید. شیرینیهای شهر طبس بسیار شبیه شیرینیهای یزد هستند. با ما باشید:
- نانهای محلی
- قطاب
- باقلوا
- لوز نارگیلی
- نان چایی
- نان قرص
- تفتون
- رو وَر کَردِه
-
عرقیات طبس، میوه و صیفی جات
- عرقیات کوهی
- عرق بیدمشک
- سبزیجات معطر
- صیفی جات
- عسل
- زیره سیاه
- خاکشیر
- خرما
- پسته
- خرمالو
- پرتقال
تور طبس با آرندتور
اگر میخواهید از جاهای دیدنی طبس با فراغ بال و بدون خستگی دیدن کنید، با تور طبس آرندتور همراه شوید. در این سفر 3.5 روزه، 7 وعده غذا مهمان آرندتور خواهید بود. درجه سختی این سفر 3 از 6 بوده و با اتوبوس VIP سی و دو نفره راهی طبس خواهید شد.
در این سفر طبیعت گردی، از 10 جاذبهی گردشگری طبس دیدن خواهید کرد و در مسیر بازگشت به تهران به دیدن دریاچه نمک خور بیابانک در استان اصفهان خواهید رفت.
دریاچه نمک خور، بزرگترین دریاچه نمکی کشور است. این دریاچه یکی از منابع مهم مادهی معدنی پتاس در جهان به شمار میرود. پس با ما همراه باشید تا از یازده جاذبهی گردشگری دیدن کنید.



شیوا هراتی فارغ التحصیل رشته مهندسی منابع طبیعی- دانشگاه تهران است. او از کودکی عاشق طبیعت، سفر و نوشتن بود. تولید محتوا و تحقیق و تفحص در احوال محیط زیست در کنار تشویق و تبلیغ گروهها و استارتآپهای دوستدار محیط زیست همواره هدف اولش در نوشتن است. شیوا در طول این سالها به عنوان کارشناس ارشد تولید محتوا با شرکتهای فراگیر و معتبر گوناگونی کار کردهاست. او در شبکههای اجتماعی نیز حضوری فعال دارد و درکنار تولید محتوا برای دیگران، دغدغههای خود را نیز مینویسد.
لینک: https://arandtour.com/news.cfm?id=1212