گورستان شغاب، قبرهای خمره‌ای شکل 3000 هزار ساله!

تور بوشهر

گورستان شغاب یک اثر ملی است که در سال 1377، در جنوب بوشهر پیدا شد. در این مکان اسکلت اموات داخل خمره‌های کوچک و بزرگ به رنگ نخودی  قرار می‌گرفتند. روی این خمره‌ها نقوش مختلفی دیده می‌شد.

از آنجا که ما در وبلاگ آرندتور، مدتی است به معرفی جاهای دیدنی بوشهر می‌پردازیم. این بار به سراغ گورستان شغاب، رفته‌ایم، تا در مورد تاریخچه این گورستان با شما سخن بگوییم.

از گورستان شغاب چه می‌دانید؟

گورستان شغاب، در فاصله‌ی کمی تا دریا و روی ساحل ایجاد شده‌است. آفتاب داغ و گرم این منطقه، از جمله عواملی است که سبب ماندگاری آن تا به امروز شده‌است.

قدمت محوطه این گورستان به اواخر اشکانیان و ساسانیان بر می‌گردد. همانطور که گفته شد، این گورستان 23 سال است که در شهر بوشهر، کشف شده‌است.

چرا به آن گورستان شغاب می‌گویند؟

تفاسیر متعددی برای کلمه شغاب وجود دارد. عده‌ای می‌گویند، شغاب از دو کلمه شغ و آب تشکیل شده‌است. این کلمه به معنای پاره پاره شدن آب در جایی است. اما با توجه به شرایط جوی بوشهر و نبود آب جاری دائمی در منطقه، این تفسیر رد شده‌است.

برخی دیگر معتقد هستند کلمه شغاب به معنای جعبه تیردان است. با توجه به اینکه گفته می‌شود محوطه این گورستان متعلق به اشکانیان است، این نام با بهترین خصلت جنگاوران پارتی، یعنی تیراندازی ارتباطی نزدیک دارد.

گورستان شغاب، در سال 1377 شمسی یعنی 23 سال پیش کشف شد.

گورستان شغاب، اکنون چه وضعیتی دارد؟

گورستان شغاب به صورت پشته‌های کم ارتفاع، تا کنار دریا ادامه دارند، هرچه به روستای شغاب نزدیک‌تر می‌شوید، پشته‌ها بیشتر دیده می‌شوند. متأسفانه بخش عمده‌ای از گورستان شغاب در ناحیه غربی‌اش توسط شهرداری خراب شده و به جای آن پارک و فضای سبز ایجاد کرده‌است. در نتیجه این عمل نابخردانه، بخش زیادی از گورستان از بین رفته‌است!

البته تخریب گورستان شغاب، به همین جا ختم نمی‌شود، زمین فوتبالی به نام جاشو نیز در قسمت شرق گورستان ایجاد شده‌است!

چرا اجساد را در استخوان‌دان‌ها دفن می‌کردند؟

زرتشتیان اعتقاد دارند، خاک مقدس است، بنابراین از دفن کردن اجساد در خاک خودداری کرده و آنها را در محفظه‌های سنگی به نام «استخوان‌دان» قرار می‌دادند. در واقع زرتشتیان از تدفین سریع مردگانشان خودداری می‌کردند. پس از مدتی که جسد متلاشی می‌شد، استخوان‌ها را به همراه آنچه از جسد مانده بود در این استخوان‌دان‌ها قرار می‌دادند، تا فضای کمتری در زمین اشغال شود و جا برای دفن دیگران نیز باشد.

استخوان‌دان‌ها در ابعاد کوچک و بزرگ و از جنس سفال، ساخته می‌شدند. ابعاد استخوان‌دان‌ها،  14*87*1.5 سانتی‌متر بوده‌است. درون این خمره‌ها آب یا نمک نفوذ نمی‎کرد. در نتیجه استخوان‌ها در داخل خمره می‌پوسیدند و خمره‌ها، به صورت طبیعی قیراندود می‌شدند. در قرار دادن استخوان‌ها داخل کوزه هیچ نظم و ترتیبی وجود نداشته و تنها سعی می‌شده که جمجمه، در دهانه کوزه گذاشته شود.

قدمت اجساد دفن شده در گورستان شغاب به دوره عیلامی بر می‌گردد.

سخن آخر

گورستان شغاب، قبرستانی تاریخی است که در قسمت مرکزی بندر بوشهر قرار دارد. قدمت محوطه این گورستان به اواخر اشکانیان و ساسانیان بر می‌گردد. اما عمر گورهایی که به صورت استخوان‌دان در این محوطه وجود دارد به دوره عیلامی‌ها بر می‌گردد. در سفر به بوشهر می‌توانید از این گورستان تاریخی به صورت شخصی دیدن کنید.