معرفی بهترین کویرهای ایران
کشور ما ایران در کنار دارا بودن جاذبه‌های تاریخی فراوان و طبیعتی بکر و زیبا، کویرهای فوق‌العاده‌ای هم دارد که بازدید از آن‌ها در نوع خود تجربه‌ای بی‌نظیر است. جالب است بدانید که عمده‌ی مساحت کشور ما توسط دشت کویر و لوت در مرکز و جنوب شرق پوشانده شده که عمده‌ی کویرهای ایران را در خود جای داده‌اند. اگر می‌خواهید با مشهورترین و بهترین کویرها برای سفر آشنا شوید تا انتهای این مطلب از وبلاگ آرندتور با ما همراه باشید.
مفهوم اصلی کویر گردی (Round the Desert) چیست؟
هدف اصلی کویرگردی و سافاری صحرا، کاوش و جستجو در کویرهای ایران است که در نگاه اول ممکن است برای خیلی از افراد چندان جالب به نظر نرسد؛ اما حقیقت این است که کویرگردی به هیچ عنوان به معنای گشت و گذار در فضایی بی‌آب و علف و صرفاً خستگی نیست، بلکه در آن ضمن لذت بردن از مناظر زیبا می‌توان
- آسمان شب و ستارگان را به گونه‌ای خاص و متفاوت تماشا کرد.
- انواع چهارپا و خزندگان را مشاهده کرد.
- با پوشش گیاهی خاص کویرهای ایران آشنا شد.
- با مردم صحرا و روستاهای اطراف هم نشست و برخاست کرد.
زیباترین کویرهای ایران برای سفر
حدود یک چهارم ایران به دلیل اقلیم گرم و خشکی که دارد با دشت‌های کویری پوشیده شده که هرکدام مشخصات و شگفتی‌های خاص خود را دارند. در این مطلب تعدادی از زیباترین کویرهای ایران را برای سفر معرفی کرده‌ایم:
۱. کویر مصر
یکی از بهترین کویرهای ایران برای سفر در شش ماهه‌ی دوم سال مصر است که در ۴۵ کیلومتری جندق و یکی از روستاهای شهرستان خور و بیابانک قرار دارد. طبیعت زیبای این کویر، شن‌های روان، درختچه‌های گز و آسمان پرستاره و صاف آن باعث شده تا افراد زیادی مصر را به عنوان مقصد بعدی تور کویرگردی خود انتخاب کنند.
در مورد وجه تسمیه این کویر روایت‌های گوناگونی وجود دارد اما بسیاری از مردم بر این باور هستند که در گذشته‌های نه چندان دور فردی به نام یوسف برای تأمین آب آشامیدنی این روستا و حیوانات خود چاهی حفر کرد که باعث شد نام آن را مزرعه یوسف قرار دهند که در نهایت با الهام از داستان حضرت یوسف نام این روستا و کویر آن به مصر تغییر پیدا کرد.
شما با تور کویر مصر مجموعه‌ی آرند علاوه بر پیاده‌روی در تپه‌های شنی منطقه و لذت بردن از آرامش و سکوت بی‌بدیل آن با استفاده از خودروهای چهارچرخ یا مخصوص سافاری هم در منطقه گردش کرده و از دریاچه نمک خور که بزرگترین دریاچه نمک فصلی در ایران است نیز بازدید می‌کنید.
۲. کویر ابوزید آباد
در شمال شرق شهر کاشان یکی دیگر از زیباترین کویرهای ایران به نام ابوزیدآباد قرار گرفته است که به دلیل اسرار تاریخی خود در سال‌های اخیر به صورت ویژه مورد توجه گردشگران قرار گرفته است. پوشش گیاهی کویری موجود در این منطقه باعث شده تا گونه‌های جانوری گوناگون که شامل موارد زیر هستند در ابوزیدآباد سکونت کنند:
- گربه شنی
- شغال
- هوبره
- عقاب
- خرگوش
- روباه شنی
- گرد
- لاسرتای مرنجابی
- پامسواکی و...
در تور یک روزه آرندتور در ابتدا از شهر زیرزمینی نوش آباد بازدید کرده و بعد از آن به بازدید از این کویر استثنائی می‌رویم. شما می‌توانید زمان‌های آزاد خود را در این تور به سافاری یا شترسواری اختصاص دهید.
۳. کویر مرنجاب
مرنجاب یکی دیگر از کویرهای ایران در استان اصفهان بوده که در شهرستان آران و بیدگل واقع شده است. در مورد وجه تسمیه‌ی مرنجاب، یکی از قطب‌های اصلی کویرگردی در ایران، روایت‌های مختلفی وجود دارد. بسیاری بر این باور هستند که در زمان‌های قدیم کندن قنات و رسیدن به آب کار دشواری بوده به همین دلیل نام این منطقه مرد رنج آب بوده که در نهایت به مرنجاب تغییر پیدا کرده است.
در حالی که سایرین بر این باورند که شاه عباس نام این کویر را انتخاب کرده است. در هر صورت شما می‌توانید در مرنجاب از تفریحات گوناگونی مثل شب‌گردی، شترسواری، موتور چهارچرخ، سافاری و رصد ستارگان هم لذت ببرید.
بیشتر بخوانید: کاروانسرای مرنجاب کجاست و چگونه می‌توان به آن سفر کرد؟
۴. کویر ورزنه
مشهورترین کویر اصفهان ورزنه است که حدود ۱۰۰ کیلومتر از شرق آن فاصله دارد. تپه‌های ماسه‌ای فوق‌العاده این منطقه با ظاهر جذابی که دارند باعث قرارگیری ورزنه در بین بهترین کویرهای ایرانی برای عکاسی و تفریح شده است.
یکی از دیدنی‌های جذاب این کویر تالاب گاوخونی است که باعث شده پوشش گیاهی و جانوری خاصی در این منطقه شکل بگیرد. علاوه بر این موضوع می‌توانید از دریاچه نمک خارا که در نزدیکی این کویر قرار گرفته هم بازدید کنید.
جالب است بدانید که بزرگترین سایت تفریحی کویری ایران در ورزنه قرار داشته و می‌توانید در آن از امکانات گوناگونی مثل زیپ لاین، آفرود سواری، شتر سواری و سواری با موتور چهارچرخ هم بهره‌مند شوید.
۵. کویر ریگان
در جنوبی‌ترین بخش استان کرمان یکی دیگر از شگفت‌انگیزترین کویرهای ایران به نام ریگان قرار گرفته که برخلاف سایر کویرها ریگزارهای آن به رنگ روشن بوده و ارتفاع تپه‌های شنی هم به ۷۵ متر می‌رسد. با توجه به این مسئله افراد بومی و محلی باور دارند که می‌توان از این شن‌ها برای درمان بیماری‌های خاصی استفاده کرد.
شنزارهای کویر ریگان در حال گسترش هستند و روستاهای اطراف را با خطر بیان‌زایی تهدید می‌کنند؛ با این وجود جنگل‌های کهور ریگان که در نزدیکی این کویر قرار دارند باعث شده تا سرعت این فرآیند به شکل کاملاً موثری کنترل شود.
از انواع گونه‌های جانوری ساکن در این کویر هم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- گونه‌ی رو به انقراض سوسمار دم تیغی
- روباه و گربه شنی
- سارگپه بیابانی
- انواع پرندگان شکاری
- زاغ بور
- شاهین و...
۶. کویر زردگاه
زردگاه از سرسبزترین کویرهای ایران است که در روستایی به همین نام در شهرستان طبس استان خراسان جنوبی قرار گرفته است. قرارگیری نخلستان‌های گوناگون در این کویر منجر به سرسبزی و شهرت آن در بین افراد علاقمند به کویرگردی به خصوص افراد کم‌تجربه شده است.
شما با بازدید از این کویر می‌توانید به کوه ناییند رفته و از آنجا به تماشای منظره‌ی زیبا و طلایی رنگ کویر زردگاه بنشینید. به‌علاوه امکان بهره‌مندی از تفریحات گوناگونی مثل پیاده‌روی، شترسواری، سافاری و استفاده از موتور چهارچرخ نیز در این مکان وجود دارد.
از جمله جاذبه‌های گردشگری نزدیک زردگاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاروانسرای خان
- سد عباسی
- قلعه اسماعیلیان
- غار حلوان
- قلعه طبس
- سد کریت
۷. کویر ریگ زرین
در استان یزد یکی از کویرهای ایران به نام ریگ زرین یا مغستان قرار گرفته که در ۴۰ کیلومتری شمال کویر بافق و حوالی روستاهای ساغند و بیاضه قرار دارد. ریگزارهای روان، رودخانه‌های فصلی، تپه‌های شنی و پوشش گیاهی موجود باعث زیبایی دوچندان ریگ زرین شده‌اند. علاوه بر این باید بدانید که گونه‌های جانوری مختلفی در آن وجود دارند که شامل شاهین، بزمجه، گربه شنی، گرگ، کفتار و... هستند.
شما می‌توانید با تجربه‌ی پیاده‌روی، موتورسواری با موتور چهارچرخ، سافاری، کمپ زدن، مشاهده‌ی آسمان و مواردی از این دست خاطرات زیبایی را برای خود در کویر ریگ زرین رقم بزنید.
۸. کویر بشرویه
از دیگر کویرهای ایران در استان خراسان جنوبی می‌توان به بشرویه اشاره کرد که از عریض‌ترین کویرها محسوب شده و در بخش شرقی، فواصل بین تپه‌های آن با نمکزارهای پراکنده پوشیده شده است.
جالب است بدانید که بشرویه از بخش جنوب شرق به شهرستانی با همین نام از شرق به کویر نمک، از شمال به شهرستان کاشمر و از جنوب به رود کال شور محدوده شده و پوشش گیاهی آن هم در نوع خود جالب توجه است. تعدادی از گونه‌های جانوری ساکن در کویر بشرویه شامل مار شتری، تیر مار، روباه شنی، شغال، گرگ، افعی شاخدار، شاهین، پا مسواکی و... هستند.
۹. کویر متین‌آباد
اگر از کویرگردان آماتور هستید بهترین مکان برای شما کمپ کویری متین آباد در جنوب شرقی کاشان است. در این کمپ برای تأمین انرژی از منابع تجدیدپذیر استفاده شده است به صورتی که حرارت لازم برای گرم کردن آب از طریق انرژی خورشید و باد تأمین می‌شود.
شما با اقامت در متین آباد می‌توانید لذت‌ها و زیبایی‌های کویر را در محیطی فوق‌العاده به دور از سختی‌های موجود در سایر کویرهای ایران تجربه کنید. تفریحات موجود در این کویر شامل موارد زیر است:
- بازدید از مزارع پرورش شتر، اسب و شترمرغ
- پیاده‌روی در بین تپه‌های طلایی
- لذت بردن از آسمان پرستاره شب
- دوچرخه‌سواری
- سافاری
- شترسواری در بین رمل‌ها
- شب‌نشینی و...
۱۰. کویر شهداد
شهداد یا کلوت شهداد از کویرهای ایران و بخشی از بیابان لوت است. قدمت این منطقه به حدود ۲۰ هزار سال پیش بازگشته و دمای آن نیز در طول بیست سال گذشته بالاترین میزان در کل دنیا بوده (۷۰ درجه سانتی‌گراد) به همین جهت نام آن در بین بیشتر مردم زمین شناخته شده است.
کلوت‌ها در حقیقت نوعی برجستگی طبیعی در دل کویر با ظاهری صخره مانند هستند که وجود آن‌ها باعث زیبایی هرچه بیشتر کویر شهداد شده است. این کلوت‌ها در کنار شنزارهای روان این منطقه منجر به درخشش شهداد در بین گردشگران شده به طوری که هر ساله افراد زیادی از سراسر نقاط ایران برای تجربه‌ی پیاده‌روی، آفرود، موتورسواری، شترسواری و... به استان کرمان سفر می‌کنند.
۱۱. کویر ریگ جن
در مرز بین استان اصفهان و سمنان یکی از اسرارآمیزترین کویرهای ایران به نام ریگ جن قرار گرفته که از صعب‌العبورترین نقاط دنیا نیز محسوب می‌شود. ریگ جن سومین ریگزار بزرگ ایران است که هیچ ردی از موجود زنده در آن یافت نمی‌شود.
افرادی که شب را در این کویر سپری کرده‌اند روایت‌های عجیبی در مورد شنیدن صداهای ترسناک در این منطقه دارند؛ البته براساس شواهد، گرمای بیش از حد هوا و صدای پیچیدن باد در آن می‌تواند یکی از دلایل شنیدن این صداهای ترسناک باشد. دلیل دیگر اینکه اختلاف زیاد دمای هوا در روز و شب منجر به خرد شدن سنگ‌ها و ایجاد صدای ترسناکی به نام گریه‌ی سنگ می‌شود.
با این وجود به دلیل باتللاق‌های خطرناکی که در ریگ جن وجود دارد توصیه می‌شود که هیچ‌گاه آن را به عنوان اولین تجربه‌ی کویرگردی خود انتخاب نکنید. به‌علاوه باید بدانید که بازدید از این کویر هم به تجهیزات کامل و ماشین مجهز نیاز دارد.
۱۲. کویر حلوان
اگر می‌خواهید یکی از زیباترین کویرهای ایران را بازدید کنید، حتماً سفر به حلوان در استان خراسان جنوبی را در نظر بگیرید. حلوان از شمال با کویر مرکزی و ارتفاعات پیرحاجات طبس، از جنوب به جاده‌ی مواصلاتی خور به طبس، از غرب به دریاچه نمک و از شرق هم به کوه‌های عاشقان می‌رسد.
حلوان که در سال ۱۳۹۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید در منطقه‌ای صنعتی قرار داشته و به همین دلیل دسترسی به آن بسیار آسان است. جاذبه‌های طبیعی و زیبای حلوان و پوشش گیاهی و جانوری آن هر ساله کویرگردان زیادی را برای بازدید به خراسان جنوبی می‌کشاند.
۱۳. کویر کاراکال
کاراکال زیستگاه یکی از زیباترین گربه‌سانان ایران به همین نام بوده و در دشت کویر مرکزی ایران واقع شده است. کاراکال از جمله کویرهای ایران است که پوشش گیاهی چندان قدرتمند و وسیعی نداشته و عمده‌ی مناطق آن هم با گیاهان ماسه‌رو که ریشه‌های ضعیف دارند، پوشانده شده است.
نرم بودن شن‌های کویری در این منطقه کاراکال را به کویر مناسبی برای پیاده‌روی، آفرود و موتورسواری تبدیل می‌کند که امکان رصد آسمان و شترسواری هم در آن وجود دارد. از جاهای دیدنی نزدیک کویر کاراکال می‌توان به باغ تیتو، قلعه و نخلستان باقرآباد، آب انبار کاکامیر، خانه وحشی بافقی، میدان خان و معدن سنگ آهن چغارت اشاره کرد.
۱۴. کویر حاج علی قلی دامغان
از دیگر کویرهای ایران در استان سمنان که در جنوب شهر دامغان قرار دارد می‌توان به کویر حاج علی قلی دامغان اشاره کرد. در این منطقه شش ضلعی‌های نامنظم و در عین زیبایی وجود دارند که سرتاسر دریاچه نمک را پوشانده‌اند.
این مسئله در کنار باتلاق‌ها، تپه‌های شنی، آسمان صاف و چشم‌اندازی زیبا به رودخانه و دره باعث شهرت کویر حاج علی قلی دامغان و قرارگیری آن در بین دیدنی‌های استان سمنان شده است.
۱۵. کویر خارتوران
اگر به تورهای آفریقا علاقه دارید اما به دلایل مختلف نمی‌توانید به این قاره‌ی فوق‌العاده سفر کنید می‌توانید بازدید از کویرخارتوران در نزدیکی استان خراسان را برنامه‌ریزی کنید. در مجموع ۸ درصد دشت بکر خارتوران به پارک ملی، ۷۵ درصد به پناهگاه حیوانات و ۱۷ درصد هم به منطقه‌ی محافظت شده اختصاص دارد.
در حقیقت خارتوران بزرگترین ذخیره‌گاه زیست کره در ایران است که بعد از سرنگتی در رتبه‌ی دوم قرار می‌گیرد. شما می‌توانید در منطقه‌ی حفاظت شده این کویر به تماشای یوزپلنگ و گورخر ایرانی، انواع گنجشک، کبک، روباه قرمز، گربه وحشی، کاراکال، گربه پالاس، لاک پشت و... نشسته و دقایق شگفت‌انگیزی را هم در آن سپری کنید.
۱۶. کویر لوت
از سال ۲۰۱۶ یونسکو کویر لوت را به عنوان اولین اثر طبیعی در ایران به ثبت رساند. جالب است بدانید که لوت ارزش زمین‌شناسی بسیار بالایی داشته و در مقایسه با سایر مناطق مشابه در کشور هم وسعت بیشتری دارد. شما می‌توانید شب‌ها در این دشت فوق‌العاده از بازدید آسمان و ستارگان لذت ببرید.
۱۷. کویر درک
در استان سیستان و بلوچستان و در نزدیکی چابهار یکی از شگفت‌انگیزترین کویرهای ایران قرار گرفته و منظره‌ای فوق‌العاده را ایجاد کرده است. در این کویر آب خلیج عمان با ماسه‌های طلایی کویر برخورد کرده و تضاد زیبایی را خلق می‌کنند.
ساحل درک به دلیل بکر بودن خود از زیباترین و پاک‌ترین سواحل ایران بوده که برخلاف سواحل شمال کشور فاقد هرگونه زباله و کثیفی است. باید بدانید که این پدیده‌ی طبیعی، کاملاً خاص و نادر بوده و تنها در مکان‌های محدودی از دنیا می‌توان آن را مشاهده کرد.
۱۸. کویر دروازه قرآن
دروازه قرآن یکی از جالب‌ترین کویرهای ایران در استان یزد است که تالاب پساب یزد در دل آن جریان دارد. این تالاب در عین زیبایی منطقه به آبشخور حیوانات کویر هم تبدیل شده است. دروازه قرآن فاصله‌ی چندانی با شهر یزد نداشته و در آن می‌توان ضمن تماشای تالاب و پرندگان، پیاده‌روی در تپه‌های شنی، تماشای آسمان، رصد ستارگان، شب نشینی و عکاسی، سافاری و موتور چهارچرخ را هم امتحان کرد.
۱۹. درانجیر
کویر بافق که به نام درانجیر نیز شناخته می‌شود در استان یزد واقع شده و پوشش آن شامل زمین‌های رسی و شوره‌زار است. وجود رودخانه‌های جنوبی منجر به تراکم گیاهان شورزیست در این بخش شده در حالی که در بخش‌های شمالی این کویر گیاهی مشاهده نمی‌شود.
در هر صورت درانجیر هم یکی از جذاب‌ترین کویرهای ایران است که بازدید از آن خالی از لطف نیست.
۲۰. کویر مروست
کویر مروست در استان یزد از توابع شهر بابک واقع شده و می‌توان تراکم بالایی از گیاهان شورپسند را در آن پیدا کرد. پوشش گیاهی مروست عمدتاً متشکل از خارشتر، گز، تاغ و اشنان بوده و در کفه نمکی آن به دلیل شوری زیاد هیچ پوشش گیاهی وجود ندارد.
از جمله جانوران موجود در این منطقه می‌توان به انواع پرندگان، کفتار، گرگ، شغال و خرگوش صحرایی اشاره کرد.
سخن پایانی
در این مطلب ۲۰ عدد از بهترین کویرهای ایران را معرفی کردیم. بازدید از کویر تجربه‌ی شگفت‌انگیزی است که با همراهی یک تیم حرفه‌ای مثل آرندتور به سفری فوق‌العاده تبدیل خواهد شد. در صورتی که قصد بازدید از دو کویر فوق‌العاده مصر یا ابوزیدآباد را دارید می‌توانید تور دلخواه خود را انتخاب کرده و مقدمات سفر را فراهم کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه و دریافت مشاوره با شماره تلفن ۰۲۱۴۸۴۰۷ تماس بگیرید.
سوالات متداول
- بزرگترین دریاچه نمکی فصلی ایران در دل کدام کویر واقع شده است؟ بزرگترین دریاچه نمکی فصلی ایران در کویر مصر قرار دارد.
- ترسناک‌ترین کویر ایران کدام است؟ کویر ریگ جن واقع در مرز استان سمنان و اصفهان یکی از مخوف‌ترین کویرهای ایران محسوب می‌شود.
- کدام کویرهای ایران برای رصد ستارگان مناسب هستند؟ امکان رصد ستارگان در عمده‌ی کویرهای ایران وجود دارد؛ اما کویر مصر یکی از زیباترین آسمان‌ها را برای رصد ستارگان دارد.
- علت شهرت کویر درک چیست؟ در کویر درک استان سیستان و بلوچستان دریا و کویر با یکدیگر تلاقی کرده و منظره‌ی فوق‌العاده‌ای را ایجاد می‌کنند.
- نزدیک‌ترین کویر به اصفهان چیست؟ ورزنه نزدیک‌ترین کویر به شهر اصفهان است.